Ngoài việc xử lý tình huống cho mỗi mùa vụ, cần xác lập tầm nhìn dài hạn hơn đối với một ngành hàng có tác động đến hàng triệu nông dân trồng lúa.

Ông Lê Minh Hoan: Có lẽ là vậy. Thật ra thì bản chất thị trường không phải riêng ngành hàng lúa gạo mà tất cả các nông sản khác và cả ở những quốc gia khác đều là những câu chuyện khó. Ngay cả câu chuyện lúa gạo của nước ta là trăm người bán vạn người mua, có nước xuất khẩu, có nước nhập khẩu; có nước vừa xuất và vừa nhập. Cùng với đó xu thế thị trường thay đổi rất là nhiều. Vì vậy, dẫu sao có một chiến lược tương đối bài bản, căn cơ, có tầm nhìn thì nó sẽ giảm thiểu đi những rủi ro.

PV: Thưa ông, trong thời gian quan, thực trạng giải cứu lúa gạo, hay điệp khúc “trúng mùa mất giá” hay thị trường đầu ra của lúa gạo gặp nhiều khó khăn… cứ lặp đi lặp lại trong từng mùa vụ. Theo ông, có phải ngành nông nghiệp đang thiếu một chiến lược mang tính dài hạn?

Sự bất trắc của thị trường nhiều khi bản chất của câu chuyện mà chúng ta hay nói là về giá cả đầu ra là đầu ra chúng ta không quyết định được thì chúng ta phải quyết định được đầu vào, đó là chi phí sản xuất, là chất lượng sản phẩm. Bản thân 2 vấn đề này là chiến lược của lúa gạo cũng như những ngành hàng nông sản khác. Làm sao giảm chi phí xuống, làm sao nâng chất lượng lên. Chỉ có như vậy thì chúng ta mới là tạo ra cái thương hiệu được. Bản chất thương hiệu không phải là giá cao mà đó là tạo ra niềm tin thị trường, dẫn dắt người sản xuất và doanh nghiệp cùng nhìn về một hướng.

Từ đó, chúng ta xây dựng thị trường từ những nhà nhập khẩu từ những quốc gia mà chúng ta đang xuất khẩu. Tôi nghĩ rằng hơn lúc nào hết, để triển khai được nghị quyết 120 của Chính phủ thì chúng ta cần một chiến lược cho từng ngành hàng nông sản. Chúng ta không thể gộp lại tất cả các ngành hàng thủy sản, lúa gạo hay cây ăn quả. Bởi mỗi ngành có tính đặc thù.

PV: Trong phát biểu của mình thì ông có đề cập vấn đề để hợp tác phát triển bền vững đối với ngành hàng lúa gạo thì hợp tác xã (HTX) sẽ là một trong những giải pháp quan trọng trong tái cơ cấu nông nghiệp. Ông có thể phân tích rõ hơn cách thức này?

Ông Lê Minh Hoan: Chúng ta hay nói về liên kết nhưng mà tôi không nghĩ rằng một doanh nghiệp mà liên kết với hàng trăm hay hàng ngàn nông dân trên cánh đồng. Họ phải có đại diện của những người nông dân, đó chính là HTX. HTX không chỉ là người đứng ra đại diện liên kết mà là mắc xích quan trọng để gắn kết giữa từng kinh tế hộ với doanh nghiệp. Thứ 2 nữa như tôi phân tích, sản xuất chi phí cao và chất lượng hàng nông sản kém. Thì như vậy từng kinh tế hộ, từng hộ gia đình không thay đổi được việc này. Bởi sản xuất nhỏ, chi phí cao, đó là quy luật.

(Nguồn: cafef.vn)